Mộ và đền Trương Định (DTLS)

Đền thờ Trương Định toạ lạc tại ấp 2, xã Gia Thuận, huyện Gò Công, tỉnh Tiền Giang.

Đền thờ thuộc loại hình di tích lịch sử dân tộc, nơi thờ cúng vị anh hùng dân tộc Trương Định-người có công khai phá mở mang vùng đất Gò Công. Ông là một trong những người lãnh đạo nhân dân Nam Kỳ đứng lên chống quân xâm lược Pháp trong giai đoạn đầu 1858-1864 trước sự nhu nhược của Triều Đình nhà Nguyễn.

Ngoài ra còn có khu Lăng mộ và đền thờ Trương Định tọa lạc trên đường Phan Đình Phùng, Phường 1, thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang. Trương Định sinh năm 1820, tại huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi. Cha ông là Trương Cầm, giữ chức lãnh binh tỉnh Gia Định. Vào thời vua Thiệu Trị ông theo cha vào Nam, lấy vợ và sinh sống tại huyện Tân Hòa (nay là huyện Gò Công Đông). Trương Định là người đứng đầu trong việc khai hoang lập ấp và được triều đình phong cho chức Quản cơ. Khi quân Pháp xâm lược, ông đã cùng nhân dân đứng lên khởi nghĩa và bao phen làm giặc khiếp sợ. Ngày 20/8/1864 ông bị thương, để không sa vào tay giặc, ông đã dùng gươm tuẫn tiết.

Sau khi mất, vợ thứ - bà Trần Thị Sanh đã chôn cất ông tại thị xã Gò Công. Mộ Trương Định được xây bằng đá ong với hồ ô dước trên diện tích 67 m2. Mặt bia có khắc dòng chữ “Đại Nam Phấn Dõng Đại Tướng Quân, Truy Tặng Ngũ Quân, Quận Công, Trương Định Chi Mộ”. Sau bao lần bia mộ bị chính quyền Pháp đập phá, năm 1964, nhân dân đã tu bổ khang trang. Để tưởng nhớ công lao người anh hùng dân tộc năm 1972 một ngôi đình khang trang giữa một khu đất rộng, có võ ca, 2 khẩu thần công phục chế và một hồ nước rộng hơn 1.000 m2 tại xã Gia Thuận, huyện Gò Công Đông. Đình Gia Thuận với chất liệu bằng gỗ quí, mái lợp ngói âm dương, keo cột theo kiểu tứ trụ chồng rường, cột kê trên táng đá xanh nền loát gạch tàu, bó nền bằng đá tổ ong với đạo lý “ uống nước nhớ nguồn” huyện Gò Công đã tiến hành tu bổ lại toàn bộ đền thờ Trương Định-Gia Thuận với qui mô và khang trang như ngày nay.

Di tích Đền thờ Trương Định ở Gia Thuận  là di tích cấp quốc gia cùng với di tích Ao Dinh và di tích Đám lá tối trời có tên chung là:" Các địa điểm liên quan đến cuộc khởi nghĩa Trương Định: ĐỀN THỜ TRƯƠNG ĐỊNH, ĐÁM LÁ TỐI TRỜI, AO DINH"

Hiện nay không những ở Thị xã Gông Công, huyện Gò Công, thành phố Mỹ Tho mà ở Thủ đô Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, và hầu hết các thành phố, thị xã khác trong cả nước đều có đường phố lớn và nhiều trường học cũng mang tên Trương Định.

Di tích đền thờ Trương Định ở Gia Thuận được Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích cấp quốc gia năm 2004./.